Ono što nam se svima nameće kao dilema jeste kako razlikovati plansku od bespravne seče šume, da li se drveće seče zbog obnove ili profita. Jer za ljubitelje prirode, svaka seča drveća izaziva gnev, i uvreženo je mišljenje da većina drveća baš i nije trebalo tako da završi… Gazdovanje šumama podrazumeva i plansku seču, koju u okviru svojih nadležnosti obavlja JP “Vojvodinašume“. Kako bismo saznali šta se podrazumeva pod planskom sečom, kako i kada se obavlja, a kako sprečiti ilegalnu seču šume, pitali smo stručnjake iz JP “Vojvodinašume“.
PLAN SEČE MANJI OD PRIRASTA
“Planska seča se obavlja u skladu sa planskim dokumentima, koji predstavljaju osnove gazdovanja šumama. U njima, na osnovu informacija prikupljenih sa terena (premerima), definiše se godišnji obim seče i mesto gde će se ona obavljati, pri čemu se vodi računa da, po pravilu, plan seče bude manji od prirasta. To znači, da se ukupna drvna zapremina vremenom i uvećava. Drugi princip koji se primenjuje je princip trajnosti. On podrazumeva da godišnji obim seča mora biti ujednačen, što znači da se svake godine seče približno ista količina drveta. Ove osnove izrađuju stručna lica sa licencom, a prethodno se pribavljaju uslovi zaštite prirode od Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode, koji se obavezno ugrađuju u planski dokument. Na planski dokument saglasnost daje nadležni organ APV-a. Kada je planski dokument jednom usvojen, njegovo izvršenje je obavezujuće, a kvalitet i kako se radi kontroliše Republička šumarska inspekcija. Godišnji obim seče u JP „Vojvodinašume“ iznosi iznosi više od 620.000 m3 drveta bruto, odnosno oko 550.000 m3 drveta neto. Bespravne seče se dešavaju sporadično, a mi imamo dobro organizovanu čuvarsku službu koja sprečava šumske krađe većeg obima”, objašnjava Sanela Milošević, samostalnim referent za odnose s javnošću JP “Vojvodinašume”.
BESPRAVNA SEČA
Pored svega, bespravne seče drveća nisu izuzetak, te po evidenciji kojima raspolaže JP “Vojvodinašume”, u poslednjih pet godina, evidentirano je 9.048 kubnih metara bespravno posečenog drveta na području Vojvodine, na teritoriji na kojoj oni gazduju. Godišnje se, po njihovim podacima, poseče 1.810 kubnih metara, od kojeg je u najvećoj meri u pitanju ogrevno drvo tvrdih lišćara (bagrem, američki i poljski jasen, cer i dr.), ali i određena količina mekih lišćara (vrba, lipa i dr.).
Kako ističe Sanela Milošević, bespravno posečeno drvo se uglavnom koristi kao ogrevno drvo. Na teritoriji AP Vojvodine, pojedinačni slučajevi šumske krađe se odnose uglavnom na manje količine drveta, i uglavnom se događaju u blizini seoskih naselja, gde se kasnije takvo drvo koristi kao ogrev. Organizovanih šumskih krađa većeg obima, na području gazdovanja JP „Vojvodinašume“, kako ona kaže, nema.
KRIVIČNE PRIJAVE ZA ŠUMOKRADICE
Na koji način se JP “Vojvodinašume” bore protiv bespravne seče šume, i sa kojim institucijama sarađuju u tome, Sanela Milošević kaže da je neophodno imati dobro organizovanu čuvarsku službu, pri čemu je od izuzetnog značaja sprovoditi redovne kontrole lugarskih reona.
Kontrole prometa drveta na šumskim i javnim putevima obavljaju republički šumarski inspektori i čuvari šuma, koji po Zakonu o šumama imaju status službenog lica. One se najčešće odvijaju uz asistenciju pripadnika MUP-a, sa kojim šumske uprave treba da imaju dobru komunikaciju i saradnju.
“U proteklih pet godina na teritoriji u nadležnosti JP „Vojvodinašume“ podneto je 1.255 krivičnih prijava, pri čemu je prosečna zapremina drveta po prijavi iznosila 7,2 kubna metra. Podaci o izvršenim kontrolama i oduzetom drvetu dostavljaju se Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Upravi za šume. Policija i sama sprovodi kontrole prometa drveta, a u takvim slučajevima se obavezno obraća šumskoj upravi u čijoj nadležnosti se obavlja kontrola. Republički šumarski inspektori i čuvari šuma imaju ovlašćenja da oduzmu ilegalno posečeno drvo, a protiv šumokradica se pokreću sudski postupci, nakon čega, u slučaju dokazane krivice, šumokradicama sleduju i novčane kazne. U slučaju da primete bespravnu seču šuma građani treba da prijave slučaj nadležnim licima u najbližoj Šumskoj upravi na toj teritoriji”, podsetila je Sanela Milošević.
Tekst i foto: Miloš Ćirković
NAPOMENA
Ovaj tekst je nastao u okviru projekta „Ko pošumljava Vojvodinu!“, koji je sufinansiran iz budžeta Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose s verskim zajednicama na Konkursu za sufinansiranje projekata proizvodnje medijskih sadržaja iz oblasti javnog informisanja u 2019. godini.
Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose s verskim zajednicama, koji je dodelio sredstva.
