Izgradnja Regionalnog centra za upravljanje otpadom Rančevo, na teritoriji grada Sombora, stvoriće uslove da se zatvore deponije koje koristi pet lokalnih samouprava i da se veći deo njihovog komunalnog otpada preradi i ponovo iskoristi. Ovaj Regionalni centar imaće i kompleks za proizvodnju goriva iz otpada, što je velika novina za Srbiju.
Sombor – upravljanje otpadom
Na osnovu Programa upravljanja otpadom u Republici Srbiji za period 2022–2023. godine i Zakona o upravljanju otpadom, Grad Sombor je sa opštinama Apatin, Kula, Odžaci i Bač potpisao sporazum o formiranju regiona i osnovano je Javno-komunalno preduzeće “Regionalni centra za upravljanje otpadom Rančevo“. Nova sanitarna deponija biće izgrađena na prostoru sadašnje nesanitarne deponije Rančevo.
Evropska banka za obnovu i razvoj (EBRD) i Francuska agencija za razvoj (AFD) obezbedili su Republici Srbiji, preko Ministarstva zaštite životne sredine, kredit u iznosu od 150 miliona evra da kroz Program upravljanje čvrstim otpadom u Srbiji finansiraju opštine za uspostavljanje sistema upravljanja otpadom u zapadoj Bačkoj.
Regionalni centar za upravljanje otpadom Rančevo
„Trenutno je u toku faza pripremanja tenderske dokumentacije za javnu nabavku za izvođača radova za izgradnju postrojenja koje će biti u Somboru. Gradiće se MBT postrojenje za mehaničko-biološki tretman otpada, a to podrazumeva da će sav otpad koji dođe u to postrojenje biti prerađen. Otpad koji nema neku upotrebnu vrednost, koji ne može dalje da se upotrebi za bilo šta, odlagaće se na novu sanitarnu deponiju. Ovim projektom je predviđena izgradnja transfer-stanica gde će opštine moći da izdvajaju otpad i sve ono što ne budu mogli da izdvoje, donosiće se na deponiju Rančevo u Somboru. Sam sistem podrazumeva uvođenje dve kante za domaćinstva i podizanje kapaciteta u tehnološkom smislu javnih-komunalnih preduzeća koje će odvoziti otpad. Te dve kante su predviđene za suvi i vlažni otpad. Vlažni otpad će ići na tretman za proizvodnju komposta a iz suvog otpada izdajaće se sve ono što može da se ponovo upotrebi. Krajnji cilj je proizvodnja RDF koji se koristi kao gorivo za cementare ili za neka termo postrojenja, odnosno kogenerativna postrojenja za proizvodnju struje“, kaže direktor Regionalnog centra za upravljanje otpadom u Somboru Miroslav Kovačić.
Transfer-stanice za četiri opštine
Prema rečima Kovačića, transfer-stanice predviđene su u sve četiri opštine. Kroz reviziju potrebnih sredstava za izgradnju, nadaju se da će uspeti u sve četiri opštine da ih izgrade.
Lokalnim planom upravlјanja otpadom, u Apatinu je predviđena transfer-stanica, gde bi se obavlјao pretovar prikuplјenog otpada sa teritorije te opštine, a koji će biti transportovan do novog Regionalnog centra za upravlјanje otpadom Rančevo. Predviđeno je da transfer-stanica u Apatinu, kojoj gravitiraju naselja Prigrevica, Svilojevo, Kupusina i Sonta, ima tri zone: za pretovar, zonu reciklažnog dvorišta i reciklažnog centra. Na prostoru reciklažnog dvorišta odlagaće se posebne vrste otpada, koje će građani donositi. U toj zoni nalaziće se kontejneri za sekundarne sirovine, specijalni kontejneri za opasan otpad iz domaćinstava i kontejneri za odlaganje električnog i elektronskog otpada, kao i boksovi za kabasti otpad. U zoni reciklažnog centra planirana je sekundarna separacija i baliranje otpada, kao i privremeno skladištenje.
“Izgradnja transfer-stanica predviđena je u prvoj fazi projekta. U drugoj fazi se planira zatvaranje stare, postojeće deponije u Somboru i izgradnja nove sanitarne deponije, odnosno sanitarnih kaseta u skladu sa Zakonom za odlaganje otpada koji neće moći da se preradi ili da se izdvoji nešto iz njega. Na staru deponiju Rančevo, odlaže se od 30 do 35 hiljada tona otpada. Kada bude uspostavljen region, kada četiri opštine budu dovozile svoj otpad, kapacitet nove sanitarne deponije biće od 65 do 70 hiljada tona. U okviru transfer-stanica predviđa se reciklažno dvorište, tako da će svaka opština kao i Grad Sombor moći na svojoj teritoriji da uspostave reciklažno dvorište, gde će građani moći da odlažu sav otpad koji ne mogu da odlože redovno kroz komunalni otpad, kao i reciklabilni otpad koji može dalje da se upotrebi“, objašnjava Kovačić.
Sombor lider po količinama sakupljenog stakla
U Somboru primarna selekcija otpada uvedena je još 2010. godine. Najpre su postavljeni mrežasti kontejneri namenjeni za odlaganje PET ambalaže i aluminijumskih limenki, a zatim su za pravna lica dodeljene posude za odlaganje najčešće kartona i folije kao i plastične kante za staklenu ambalažu.
U Centar za prikupljanje i selekciju otpada u gradu prikupi se 600 tona različitog ambalažnog otpada. Sakuplja se PET ambalaža, karton, arhivski papir, novine, aluminijumske limenke, folije, mešana tvrda plastika i ambalažno staklo. To sve dalje odlazi reciklerima, koji ga dalje prerađuju i prave nove sirovine.
“Staklena ambalaža se na teritoriji cele opštine prikuplja u specijalizovane kontejnere tzv. zvona koja su dodeljena gradu putem projekta NALED-a ‘Upravljanje staklenom ambalažom na Zapadnom Balkanu’. Na javnim površinama, za građane, od 2021. godine postavljeno je 100 zvona u gradu, 45 u selima i pet u prigradskim naseljima. Plastične kante za sakupljanje stakla podeljene su i ugostiteljskim objektima. Godišnje se sakupi 230 tona stakla koje se odvozi u Suboticu, gde se melje i izvozi u inostranstvo, jer trenutno u zemlji nemamo fabriku za reciklažu stakla. Po količinama sakupljenog stakla, Sombor je lider u našoj zemlji. Za to su zaslužni građani koji su osvešćeni, jer recikliraju više od deset godina. U prikupljanju staklene ambalaže savesni su i meštani u selima, posebno u Bačkom Monoštoru i Bezdanu”, kaže pomoćnica direktora za oblast higijene i zaštitu životne sredine JKP ”Čistoća” Sombor Vanja Vlaškalić.
Problemi sa divljim deponijama
U Somboru će biti izgrađen Regionalni centar za upravljanje otpadom, u okviru kojeg se sistem primarne selekcije otpada planira uvođenjem po dve posude za svako domaćinstvo. Jedna posuda bi bila namenjena za reciklabilni otpad, a druga za komunalni koji je potrebno deponovati. I Sombor, kao i druge sredine, imaju problem i sa divljim deponijama a njihovo uklanjanje obavlja se uz podršku Gradske uprave Grada Sombora, kao i učešćem na konkursima koje raspisuje Ministarstvo zaštite životne sredine.
Divlja deponija, foto: Miloš Ćirković
“JKP ‘Čistoća’ nastoji da spreči nastanak divljih deponija organizovanjem besplatne akcije Mesec čistoće, u okviru koje građani jednom godišnje mogu izbaciti sav višak otpada koji poseduju u svojim domaćinstvima. U selima, meštani dobijaju kontejnere zapremine pet kubnih metara za odlaganje građevinskog i kabastog otpada. I ovu, kao i gradsku akciju finansira grad“, ističe Vanja Vlaškalić. .
Početkom sledeće godine, očekuje se javna nabavka za izbor izvođača i kad se izabere, kreće izgradnja Regionalnog centar za upravljanje otpadom, za koji su obezbeđena sredstva, potvrdili su nam u Regionalnom centru za upravljanje otpadom Rančevo.
Lajkujte EkoVest na Facebooku
Zapratite EkoVest na Twitteru
Tekst: Dragana Ratković
Foto: TO Sombor
Share this: